Gwyddoniaeth a Thechnoleg

Sut all gweithgareddau Gwyddoniaeth a Thechnoleg fod yn ymgysylltiol ac yn berthnasol mewn Addysg Gynradd?

Oeddech chi'n gwybod bod ymchwil yn dangos y bydd angen sgiliau ym maes gwyddoniaeth a thechnoleg ar gyfer 75% o'r holl swyddi newydd heddiw?

Mae gwyddoniaeth a thechnoleg yn ddau bwnc sy’n cynyddu mewn angen a phersnasedd pob dydd. Gwyddoniaeth yw astudiaeth y byd naturiol trwy gasglu data trwy broses systematig o'r enw'r dull gwyddonol (Esin, 2018). A thechnoleg yw lle rydym yn cymhwyso gwyddoniaeth i greu dyfeisiau a all ddatrys problemau a gwneud arbrofion. Mae technoleg yn llythrennol yn cymhwyso gwyddoniaeth. Felly, mae'n amhosib gwahanu'r ddau (Blower, 2018).

O ystyried pa mor gymhleth ac eang y mae'r ddau bwnc hyn yn heddiw, gall hyn fod yn ofnus i athrawon ac felly mae'n eu hatal rhag bod yn greadigol wrth eu haddysgu ac yn lle yn estyn am werslyfrau a darllen ohonynt (Fitzgerald, 2012).

Yn ei adroddiad ‘Successful Futures’ (2015), mae Graham Donaldson yn nodi 'Gwyddoniaeth a Thechnoleg' fel un o'i chwe maes dysgu a phrofiad.

Mae'r Maes Dysgu a Phrofiad hwn yn manteisio ar chwilfrydedd plant a phobl ifanc am ein byd naturiol, corfforol a bydysawd trwy ymchwilio, deall ac egluro. Maent yn dysgu i 

• Cynhyrchu a phrofi syniadau
• Casglu tystiolaeth
• Gwneud arsylwadau
• Cynnal ymchwiliadau ymarferol
• Cyfathrebu ag eraill

Maent hefyd yn dysgu sut y gellir ehangu gorwelion yr hyn sy'n bosibl y tu hwnt i'n dychymyg presennol trwy gyfrwng gwyddoniaeth gyfrifiadurol. Bydd plant a phobl ifanc hefyd yn cael cyfleoedd i ddysgu sut mae technoleg yn cael ei ddefnyddio i ddylunio cynhyrchion sy'n gwella ansawdd bywyd dynol ac i gymhwyso eu gwybodaeth wyddonol a gwybodaeth arall at ddibenion ymarferol a heriau. Ar gyfer ysgolion, mae hyn yn golygu darparu cyfleoedd cyfoethog i blant a phobl ifanc ddatblygu sgiliau, gwybodaeth, dealltwriaeth a nodweddion technolegol trwy ddylunio a datblygu cynhyrchion a systemau (Donaldson, 2015).

Trwy nodi hyn, mae Donaldson yn gwthio'r syniad y dylai dysgu trawsgwricwlaidd fod y ffordd y mae plant yn cael eu haddysgu. Felly, mae hyn yn rhoi mwy o bwysau ar athrawon, trwy roi'r tasgau ychwanegol iddynt o gyfuno gwyddoniaeth a thechnoleg wrth hefyd sicrhau bod plant yn dysgu ac yn datblygu yn ôl y disgwyl (Esin, 2018).

Mae defnyddio technoleg yn rhan hanfodol o addysgu, dyma rai rhesymau pam:

Mae cael mynediad at wybodaeth arall y tu allan i'r llyfr yn rhoi llawer o wahanol ffyrdd i fyfyrwyr ddysgu cysyniad (Blower, 2012). Gall athrawon ddod o hyd i ffyrdd creadigol i ddysgu eu myfyrwyr sy’n dal eu sylwau. Er enghraifft, yn un o'm seminarau AOLE, roeddwn i'n gallu defnyddio ‘Virtual Reality’ i archwilio'r Tŷ Gwyn yn Washington DC a dysgu am Hanes America ar y cyd.

 Mae technoleg wedi newid yr amgylchedd dysgu fel bod dysgu'n fwy ymarferol. Mae ysgolion ledled y wlad yn amrywiol mewn incwm, ac yn aml nid yw plant bob amser yn cael yr adnoddau sydd eu hangen arnynt yn y cartref. Mae gweithredu technoleg mewn ysgolion yn helpu i gau'r bwlch hwnnw (Smart, 2014).

Mae gan dechnoleg y gallu i wella perthnasoedd rhwng athrawon a myfyrwyr.

Pan fo athrawon yn integreiddio technoleg yn effeithiol i feysydd pwnc, mae athrawon yn tyfu i rolau cynghorydd, arbenigwr cynnwys a hyfforddwr. Mae technoleg yn helpu i wneud addysgu a dysgu'n fwy ystyrlon a hwyl. Mae myfyrwyr hefyd yn gallu cydweithio â'u cyd-ddisgyblion eu hunain trwy geisiadau technolegol (Douglas, 2006).

Gwyddoniaeth yw pwnc arall sy’n hanfodol i blant dysgu:

Fel athrawes y dyfodol, rwy'n credu bod addysgu gwyddoniaeth yn bwysig iawn oherwydd ei fod yn rhan o'n bywyd bob dydd. Mae'n rhaid i bob peth a wnawn mewn bywyd delio â gwyddoniaeth. Dywed Fitzgerald (2012) yn ystod y blynyddoedd cynnar yw pryd sy'n cael eu cymell i ddechrau dysgu’r plant am wyddoniaeth oherwydd dyna'r oedran pan fyddant yn chwilfrydig i wybod "sut mae pethau'n digwydd a pham?". Mae eu meddyliau llawn cwestiynau ac atebion. Hefyd, mae gwyddoniaeth yn rhoi syniadau, sgiliau a dewisiadau gyrfa yn y dyfodol i'n plant.

STEM

Mae STEM yn gwricwlwm sy'n seiliedig ar y syniad o addysgu myfyrwyr mewn pedair disgyblaeth benodol - gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg - mewn ymagwedd ryngddisgyblaethol a chymhwysol. Yn hytrach na dysgu'r pedwar disgyblaeth fel pynciau ar wahân ac ar wahân, mae STEM yn eu hintegreiddio i raddau dysgu cydlynol yn seiliedig ar geisiadau byd-eang.

Mae ymagwedd STEM at addysgu gwyddoniaeth a thechnoleg yn adlewyrchiad o Ardal Dysgu a Phrofiad Donaldson, gan eu bod yn hyrwyddo eu haddysgu gyda'i gilydd.

Gall addysgu trwy ddilyn STEM ddarparu cefnogaeth a syniadau creadigol i athrawon gael diddordeb eu disgyblion yn y pynciau, gan y gallai dod o hyd i ffordd o integreiddio hyn fod yn anodd iawn heb unrhyw gymorth neu arweiniad.

Mae llyfrau STEM sy'n llawn straeon gwych a syniadau oer ar brosiectau a all helpu i osod sylfaen ar gyfer unrhyw gymysgedd o ddisgyblaethau STEM. Maent yn dangos i athrawon sut i wneud y pynciau'n hwyl ac yn ymgysylltu, ac esbonio sut i ddefnyddio gwahanol ddyfeisiau, apiau ac arbrofion i gadw eu disgyblion yn cymryd rhan. Mae'r rhain hefyd yn ddefnyddiol iawn i ysgolion nad ydynt yn cael llawer o gyllid gan y llywodraeth, gan ystyried yr un dyfeisiau newydd ag ysgolion eraill (Stem.org.uk, 2018).

Mae Ysgol Gynradd Margaret River yn rhan o Bartneriaeth Arloesedd STEM, lle mae athrawon yn rhannu eu gwybodaeth i roi'r cyfle gorau i fyfyrwyr lwyddo mewn pynciau gwyddoniaeth a thechnoleg. Dyma fideo sy’n dangos pwysigrwydd ac effaith STEM ar yr ysgol yma:

(Youtube, 2018)

https://www.youtube.com/watch?v=eyQ0D-Fi06I

Yn ystod y tymor yma, cefais y cyfle gwych o ymweld â Techniquest. Dysgais a welais i lawer o ffyrdd y maent wedi cyfuno gwyddoniaeth a thechnoleg i greu tasgau hwylus ac ymgysylltus.

Cyfeiriadau

Blower, J. (2012). Science and Technology in the Primary School of Tomorrow. Australian Journal of Education, 33(2), pp.188-190.

Donaldson, G. (2015). Successful Futures. [online] Gov.wales. Available at: http://gov.wales/docs/dcells/publications/150225-successful-futures-en.pdf [Accessed 16 Mar. 2018].

Douglas, R. (2006). Linking science & literacy in the K-8 classroom. Arlington, VA: NSTA Press.

Esin, P. (2018). Primary school students views about science, technology and engineering. Educational Research and Reviews, 13(2), pp.81-91.

Fitzgerald, A. (2012). Science in primary schools. Rotterdam: Sense Publishers.

Smart, L. (2014). Using I.T. in primary school. London: Cassell.

Stem.org.uk. (2018). STEM. [online] Available at: https://www.stem.org.uk/ [Accessed 16 Mar. 2018].

YouTube. (2018). Margaret River Primary School - TDS STEM Innovation Partnership. [online] Available at: https://www.youtube.com/watch?v=eyQ0D-Fi06I [Accessed 16 Mar. 2018].