Sut y gall dysgu cydweithredol effeithio ar addysg cynradd?

Nid oedd Dillenbourg (1999) ac weddill o’r ysgolheigion yn gallu cytuno ar diffiniad o dysgu cydweithredol, mae yna amrywiath eang o diffiniadau ar gyfer y term yma mewn wahanol meysydd academaidd. Mae Dillenbourg (1999) yn ddweud ‘The broadest (but unsatisfactory) definition of 'collaborative learning' is that it is a situation in which two or more people learn or attempt to learn something together’. Er hyn mae gwahanol elfen yn gallu cael ei ddehongli mewn ffyrdd wahanol. Mae “two or more” yn gallu cael ei ddehongli mewn par, grwp fach (3-5 pobl), ddosbarth (20-30), cymdeithas neu chymuned. Mae hefyd yn ddweud sut mae “leanring something” ac “together” yn gallu cael ei ddehongli (Dillenbourg, 1999).

Mae dysgu cydweithreol yn digwydd phob dydd yn yr dosabarth, trwy gweithio ar tasgau, prosiectau ac gweithgareddau. Mae yna nifer o manteision i dysgu cydweithredol.Mae Laal ac Ghodsi (2011) wedi rhannu’r mantesion mewn i pedwar categori, gan ddyfynnu gwaith Johnsons (1989) ac Pantiz (1999) sydd yn rhestru dros 50 mantais ar gyfer ddysgu yn cydweithredol. Y pedwar categori yma yw cymdeithasol, seicolegol, academaidd ac asesiadau.

·         Manteision Cymdeithasol;

-          Helpu i ddatblygu system cymdeithasol i ddysgwyr.

-          Adiladu dealltwriaeth ymysg myfyrwyr a staff.

-          Sefydlu awyrgylch cadarnhoal ar gyfer modelu ac ymarfer chydweithredu.

-          Datblygu cymunedau dysgu.

·         Manteision Seicoloegol;

-          Mae student-centered instruction yn cynyddu hunan-barch myfyrwyr.

-          Lleihau pryder.

-          Datblygu agweddau positif tuag at athrawon.

·         Mantesion academaidd;

-          Hyrwyddo sgiliau o feddwl yn beirniadol.

-          Cynnwys myfyrwyr yn weithgar yn y broses dysgu.

-          Canlyniadau dosbarth yn wella.

-          Modelu technegau datrys problemau myfyrwyr priodol.

-          Ddefnyddiol trwy ysgogi myfyrwyr mewn cwricwlwm penodol.

·         Technegau asesu myfyrwyr eiledol ac athrawon;

-          Mae technegau addysgu cydweithredol yn defnyddio amrywiaeth o asesiadau.

Er mwyn i phlant ysgol gynradd gweithio yn cydweithredol mae hyn yn gallu weithio trwy grwpio. Yn ol Harris a Lowe (2014) mae grwpio effeithiol yn ganlyniad allweddol o asesiad ffurfiannol, lle mae’r athrawon yn gallu creu gweithgareddau cymywys ar gyfer phob grwp o ddysgwyr, ar eu lefel gallu (Harris and Lowe, 2014). Mae hyn yn gysylltiedig i’r Standard 5 (DfE 2013) sydd yn focysu ar y angen o ‘adapt teaching to the strengths and needs of pupils, knowing when and how to differentiate properly, using approaches which enable children to effectively’. Mae hyn yn cydfynd gyda’r syniad o gweithio yn cydweithredol oherwydd mae’n amlygu bod disgyblion yn gallu weithio yn well gyda disgyblion eraill sydd ar yr un lefel academaidd.

Mae Vygotsky (1978) wedi datblygu’r syniad o ‘Zone of Proximal Development’ sydd yn adnabod beth mae phlant yn gallu wneud ar ben ei hunain ac beth mae nhw’n gallu wneud gyda cymorth gan cyfoedion ac oedolion. Wrth gwahanu nhw yn effeithiol, gall athrawon cael mynediad i’r cyfle dysgu hwn gan grwpio’r phlant yn effeithiol i cynnig amgylchedd orau posib ar gyfer dysgu (Vygotsky, 1978).

Er hyn mae yna anfantesion trwy denfyddio y grwpio yma, mae athrawon yn tebyg o grwpio o fewn ei lefelau llythrennedd ac rhifedd ond yn cadw y grwpiau yma ar gyfer pwnciau eraill (Harris and Lowe, 2014). Mae hyn yn meddwl bod y disgyblion sydd gyda cryfderau mewn pwnciau eraill ddim yn teimlo ei fod wedi cael ei herio oherwydd y grwpio gwahanol (Harris and Lowe, 2014). Yn fy marn i ddylai phlant cael ei chymysgu er mwyn gallu gweithio yn cydweithredol gyda phlant eraill. Mae hyn yn gallu wella perthnasau y dosabarth trwy creu ffrindiau ac rhannu syniadau gwahanol.

I grynhoi dwi’n credu fod cydweithrediad yn hynod bwysig yn addysg gynradd oherwydd mae’n ffordd newydd o ddysgu lle mae phlant gyda annibyniaeth. Mae gweithio fel grwp yn sgil pwysig o fewn y dosbarth heddiw yn hytrach na gwrando i’r athrawes ac ysgrifennu. Mae yna nifer o mantesion fel es i siarard am yn gynharach. Felly mae dysgu yn cydweithredol yn gallu cael effaith positif ar addysg gynradd.

Yn ystod ein darlithoedd, cawsom ni y siawns i cysylltu gyda ysgol gynradd yn Nairobi, Kenya, or enw Cheery school. Cawsom ni amser i gwneud galwad skype gyda sylfaenydd yr ysgol. Wnaeth e cynnig llawer o wybodaeth ynglyn yr amygylchedd a sut mae’r ysgol wedi cael ei leoli yn slym. Dechreuoedd yr ysgol gyda tri disgyblion on erbyn heddiw wedi cynddu gyda cannoedd o disgyblion, sydd yn teithio yn bell i mynegi ysgol. Aethom ati I cydweithio gyda’r ysgol trwy codi arian i helpi adiladu wal ar gyfer dosbarth sefydlog. Penderfynais fy nghrwp gwerthu cacennau yn ein amser rhydd yn y prifysgol. Llwyddodd ein grwp codi £101 ar gyfer ysgol Cheery. I ategu at hyn yn ei seminar fe defnyddiodd ein sgiliau creadigol i chreu fideo am Chaerdydd ac yr iaith Cymraeg. Yn unigol wedyn es i chreu taflen waith ar gyfer y disgyblion I ddysgu nhw lliwiau’r enfys yn Gymraeg. Dwi wedi atodi fideo a chopi taflen waith isod. Mae hyn yn profi bod cydweithrediad yn gallu cael effaith positif ar ysgolion cynradd oherwydd mae’n cynnig cefnogaeth yn enwedig ar gyfer phlant sydd yn llai ffodus as ddim gyda mynediad hawdd ac syml i addysg. Mae ysgol Cheery nawr wedi ddysgu am diwylliant Caerdydd ac rydym wedi ddysgu am diwylliant ac sefyllfa addysg yn Kenya.

                                                                                                                                                   

Cyfeiriadau
DfE (2013) Teachers’ standards (DFE-00066-2011), Available at: https://www.gov.uk

Dillenbourg P. (1999) What do you mean by collaborative learning? In P. Dillenbourg (Ed) Collaborative-learning: Cognitive and Computational Approaches. (pp.1-19). Oxford: Elsevier.

Harris, K. and Lowe, S. (2014). Monitoring, assessment and record keeping. In Cooper, H. eds. Professional Studies in Primary Education. 2nd ed. London: SAGE, pp. 93.

Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1989). Cooperation and Competition Theory and Research. Edina, Minnesota; USA. Interaction Book Co. Publishing.

Laal, M. and Ghodsi, S. (2011) Benefits of collaborative learning. Elsevier. Available at: https://ac.els-cdn.com/S1877042811030205/1-s2.0-S1877042811030205-main.pdf?_tid=533bdea4-db5b-11e7-8bb3-00000aacb361&acdnat=1512657274_ace43ca0b6175697db25fb15a86a56e7 (Accessed: 1 December 2017).

Panitz, T. (1999). Benefits of Cooperative Learning in Relation to Student Motivation", in Theall, M. (Ed.) Motivation from within: Approaches for encouraging faculty and students to excel, New directions for teaching and learning. San Francisco, CA; USA. Josey-Bass publishing.

Vygotsky, L. (1978) Mind in Society: The Development of Higher Psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.