Creadigrwydd Mewn Addysg Gynradd

Creadigrwydd Mewn Addysg Gynradd

Gall creadigrwydd ymddangos unrhyw adeg gan unrhyw un. Mae credigrwydd yn anodd i ddiffinio gan ei fod yn llawn elfennau gwahannol megis dychymyg, datrus problemau, meddwl yn eang a gwneud pethau’n wahannol.  Fel arfer mae syniadau credigol yn ymddangos yn annisgwyl ac yn ddigymell (Boden, 1996. pg.75). O fewn y system addysg pressennol mae cymhelliant gorfodol ar y defnydd o greadigrwydd o fewn y dosbarth; Mae’r Cyfnod Sylfaen Blynyddoedd Cynnar yn gorfodi i athrawon feithrin creadigrwydd plant a’i gyflwyno’n aml er mwyn sicrhau bod y plant yn cael y cyfle ehangu ar eu meddyliau o phosibiliadau a hyfforddi dysgu gwahannol yn lle’n hollol traddodiadol. (Craft, 2017. pg.1). O fewn addysg yn y cyfnod presennol mae creadigrwydd yn bwnc pwysig iawn, dywed Craft “there is a call for its inclusion in education as a “fundamental life skill.” (Craft, 1999, Shaheen, 2010).

       Mae nifer o ffyrdd y gallech integreiddio creadigrwydd i wersi, yn enwedig o fewn y Cyfnod Sylfaen, “Dylai cymryd rhan mewn gweithgareddau ymarferferol drwy gydol y Cyfnod Sylfaen ddatblygu creadigrwydd, dychymyg, mynegiant a chwilfrydedd plant.” (Llywodraeth Cymru, 2008. pg.26). Fel arfer wrth i bobl feddwl am ‘dysgu’ maen’t yn ei weld fel gweithred traddodiadol lle mae athro yn arwain gwers efo “preferred learning style”. (Pritchard, 2014. pg.46). Felly wrth ystyried y ffyrdd wahannol o ddysgu gwelwn fod Pritchard yn rhestri’r gwahannol ffyrdd ac yn pwysleisio bod “a learning style is a preferred way of learning and studying; for example, using pictures instead of text; working in groups as opposed to working alone; or learning in a structured rather than an unstructured manner.” (Pritchard, 2014 pg.47). Gweler fod dysgu’n greadigol yn mynd yn erbyn y math o ddysgu traddodiadol. Cefnogai Piaget hyn wrth cyflwyno’r camau datblygu y mae plentyn yn eu cwrdd wrth dyfu; Ail cam datblygu Piaget ydy’r cam ‘cyn-weithredol’ sy’n disgwyl ddigwydd pan y mae plentyn yn 2-7 mlwydd oed Mae Piaget yn esbonio “The use of symbolic thought begins, and the imagination also begins to develop” (McLeod, 2015, Pritchard, 2014. pg.20). Felly gwelwn fod y defnydd o dychymyg yn ehangu’n parhaol o fewn plentyn ers 2 mlwydd oed. Dyma pam mae’r Cyfnod Sylfaen yn cymhellu defnyddio ac ymestyn creadigrwydd. Gweler fod theory Bandura (1997) yn cefnogi Piaget wrth ystyried “learning as an active process” (Pritchard, 2014. pg.29). Ond yn wahannol i Piaget mae Bandura yn annog pwysigrwydd o cael naws cymdeithasol wrth ddysgu, a’i fod yn cefnogi meddyliau a syniadau adeiladol.

       O fewn dysgu mae’r amgylchedd lle y mae plant yn dysgu yn cael ei ystyried fel “perhaps one of the most underrated features in the learning process” (Reid, 2005. pg.33). Ond mae’r lleoliad lle y mae plentyn yn dysgu yn bwysig ac y mae nifer o elfennau angen cael ei chynig er mwyn cwrdd ag anghenion plant a sicrhau dysgu effeithiol. Dyma fideo o athrawon o fewn lleoliad yn esbonio’r pwysigrwydd o amgylchedd a lleoliad wrth ddysgu’n greadigol:

https://www.youtube.com/watch?v=_WRMAlaFNWU

Dywed Wilson, er mwyn cael yr allu I ddysgu’n greadigol, rhaid “widen your understanding of your own creativity, and the imaginative approaches and repertoire of engaging activities that you can employ in order to develop the children’s capacity for original ideas and action. You will also want to exert your professional autonomy, learning to be flexible and responsive to different learners and diverse learning contexts.” (Wilson, 2014). Felly dengys fod rhaid i athrawon ac ymarferwyr addasu I ddysgu o fewn ffordd wahannol yn hytrach na dilyn ffordd traddodiadol fel yr oedd y fideo uchaf yn son wrth ystyried desgiau a chadeiriau wedi’i lleoli’n draddodiadol e.e o flaen bwrdd gwyn wrth dderbyn gwers ffurfiol gan athro. Hefyd cefnogai’r fideo syniad Wilson o chynnig gweithgareddau ymgysylltu oherwydd mae’r athrawon yn ymwybodol fod angen lleoliad mawr efo llawer o le er mwyn i blant awtistig teimlo’n gyfforddus ac yna ymgysylltu efo’r gwers yn effeithiol.

     O fewn fy nghwrs i sef Addysg Ysgol Gynradd yn Cardiff Metropolitan University, rydym yn ffocysu llawer ar gweithio ty allan i’r dosbarth ac annog plant I ymchwilio ac arwain gwersi eu hunain. Fel gweithgaredd roedd rhaid i ni fynd i’r goedwig a’r ardal o amgylch y brifysgol yn edrych am frigau a dail er mwyn creu rafft. Roedd hyn yn gweithgaredd wych oherwydd wrth iddi fod yn greadigol a bron a fod yn hollol annibynol, roeddwn hefyd yn curo’r 6 maes dysgu a phrofiad,

Celfyddydau Mynegiadol	Roedd modd mynegi syniadau a chreadigrwydd wrth greu rafft gwahannol i grwpiau eraill, wrth i’r grwp cynnig syniadau hollol wahannol ac yna’i rhoi at ei gilydd I wneud darn o gelf.
Dyniaethau	Roedd modd gweithio fel grwp a defnyddio’r amgylchedd er mwyn creu’r prosiect
Mathamateg & Rhifedd	Cafon ni’r cyfle defnyddio mathemateg a rhifedd wrth mesur faint o ddŵr oedd angen er mwyn sicrhau bod y rafft yn arnofio a faint o frigau oedd angen er mwyn sicrhau eu bod yn arnofio a chlymu efo’i gilydd yn effeithiol
Health & Wellbeing	Wrth weithio ty allan cafon ni’r cyfle cael awyr iach, ymarfer corff a hwyl wrth chwilio am adnoddau
Science & Technology	Cafon ni’r cyfle ymweld a thechnoleg o fewn y wers wrth ddilyn cynllyn strwythuro’r rafft ar y bwrdd rhyngweithiol a hefyd defnyddio gwyddoniaeth wrth mesur pwysau’r rafft a sicrhau ei fod yn arnofio
Languages, Literacy & Communication	Wrth ymchwilio a gweithio fel grwp cefais y cyfle cymdeithasu, cynnig syniadau a helpu’n gyffredinol efo adeiladu’r rafft a dewis yr adnoddau addas.

Ac felly gwelwn fod creadigrwydd o fewn addysg yn elfen bwysig iawn, ac wrth i amser fynd ymlaen gallwn weld y raddfa o ddefnyddioldeb sydd ar gael o ddysgu creadigol.

Boden, M. (1996). Dimensions of Creativity. Margaret A. Boden, p.75.

Craft, A. (2017). Creativity and Possibility in the Early Years. [ebook] Anna Craft, p.1. Available at: http://www.tactyc.org.uk/pdfs/Reflection-craft.pdf [Accessed 26 Oct. 2017].

Creativeteachersorg (2012). Environment - Creative Teaching for Creative Learning. [video] Available at: https://www.youtube.com/watch?v=_WRMAlaFNWU [Accessed 28 Oct. 2017].

Llywodraeth Cymru, L. (2008). Datblygiad creadigol. Caerdydd: Yr Adran Plant, Addysg, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau, Llywodraeth Cynulliad Cymru, p.26.

McLeod, S. (2015). Jean Piaget | Cognitive Theory | Simply Psychology. [online] Simplypsychology.org. Available at: https://www.simplypsychology.org/piaget.html [Accessed 31 Oct. 2017].

Pritchard, A. (2014). Ways of Learning. 3rd ed. Abingdon: Routledge, p.46.

Reid, G. (2005). Learning styles and inclusion. London: Paul Chapman, p.33.

Shaheen, R. (2010). Creativity and Education. [ebook] Birmingham: Robina Shaheen, p.166. Available at: http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED521875.pdf [Accessed 28 Oct. 2017].

Wilson, A. (2014). Creativity in Primary Education. 3rd ed. [ebook] Anthony Wilson, p.34. Available at: https://books.google.co.uk/books?hl=en&lr=&id=fxWJCwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=creativity+in+primary+education&ots=jBjB3Lu06b&sig=vUkebQjPNKI8ciggYgozVZ0ise4#v=onepage&q=creativity%20in%20primary%20education&f=false [Accessed 28 Oct. 2017].