Beth yw pwrpas Addysg Gynradd?

Addysg yw un o’r systemau mwyaf cymhleth yn y byd, a heb i ni sylwi, rydyn yn ei ddefnyddio trwy’r amser yn ein bywyd bob dydd. Mae sawl safbwynt gwahanol ar beth yw addysg a’i phwrpas, ond yn ôl Novack, (2005) “Education should give every child the chance to grow up spontaneously, harmoniously and all-sidedly.”

Trwy addysg mae gan blant y cyfle i dyfu ac i flodeuo, ac yn bwysicach y cyfle i lwyddo. Felly mae’n rhaid sicrhau system addysg gorau phosib ar ei gyfer nhw. Wrth edrych ar ddiwygiad Donaldson o’r cwricwlwm mae ffocws eitha’ mawr ar ddatblygiad sgiliau'r disgyblion. “General social competences, life skills and personal confidence were seen by all as important things to be gained from school.” (Donaldson, 2015 p.17). Mae disgwyl i ysgolion cynradd paratoi ddisgyblion ar gyfer y dyfodol, felly mae’r sgiliau yma yn holl bwysig er mwyn iddynt ymdopi gyda’r byd mawr sy’n datblygu’n ddyddiol.

“Education is the engine of our economy, it is the foundation of our culture, and it’s an essential preparation for adult life.” (Gibb, 2015). Mae pwyslais mawr ar baratoi plant i fod yn ddinasyddion sy’n ymwybodol o’r byd o’i chwmpas. wrth yr hyn mae’r llywodraeth yn dweud a hefyd beth mae Donaldson yn ei gredu. Un o bedwar pwrpas Donaldson, (2015) yw hybu dinasyddion gwybodus a moesegol sy’n barod i fod yn ddinasyddion i Gymru a’r byd. Yn y clip fideo isod mae’n hefyd yn pwysleisio dylai’r system addysg rhoi mwy o bwyslais ar baratoi plant ar gyfer y dyfodol a dysgu mwy am gydweithrediad a globaleiddio

www.teachertube.com/video/whats-education-for-449608

Mae pwrpas addysg gynradd yn un anodd ofnadwy i ddiffinio. Mae rhai yn dweud dylai pwrpas addysg bod i roi digon o wybodaeth i blant er mwyn iddynt lwyddo, i baratoi nhw ar gyfer y dyfodol neu i ddysgu digon o sgiliau trosglwyddadwy iddyn nhw. Ond yn fy marn i ddylai’r pwrpas fod yn un syml sy’n sicrhau'r gorau am y disgyblion, mae pob unigolion gyda sgiliau a phriodoleddau gwahanol a dylwn ni fel addysgwyr sicrhau ein bod ni’n cryfhau'r pethau yma yn lle ceisio gwthio’r plant lawr trywydd gwahanol, trwy wneud hyn rydyn yn galluogi’r plant i fod y gorau y gallan nhw fod. y plant sy’n nabod ei chryfderau a diddordebau'r gorau, a trwy ddysgu ar sail beth maen nhw’n mwynhau, maen nhw’n fwy tebygol o gofio a dysgu ar y ffurf yma.

Yn ôl Liberto, (2016) mae addysg dan arweiniad y plant yn dechneg dysgu sy’n gweithio yn effeithiol ac yn effeithlon iawn. Wrth edrych ar y dull Reggio Emelia, sef dull poblogaidd iawn o ddysgu yn Ogledd America, maen nhw’n dysgu ar sail diddordebau'r plant a phrojectau sy’n cael ei gynnal trwy bartneriaeth athro-plentyn (stone,2012). Cafodd project ei gynnal lle'r oedd 7 athro/athrawes Cymraeg mynd draw i Ogledd America i gael profiad o ddysgu yn defnyddio’r dull Reggio Emelia. Yn ôl Maynard and Chicken (2010), roedd yn anodd ar y cychwyn oherwydd roedd yr athrawon yn ceisio rhoi gormod o’r arweiniant i’r plant, ond ar ôl gadael y plant i arwain, roedd canlyniad llwyddiannus iawn gyda un athrawes blwyddyn un yn ysgrifennu…

 “Wow! Talked to my class about the project. They have so many brilliant ideas and questions they want to answer – I am so enthused by their responses and attitude… They have come up with starting points that I would not have dreamt of….” (Maynard, T. and Chicken, S. 2010, p.34).

Mae damcaniaeth Vygotsky yn cefnogi plant yn arwain y dysgu i ryw raddau. “Vygotsky also recognized that the adult can be overactive in a learning situation and that this will not support the child’s learning. The child must be actively engaged in an activity in order to learn.” (Stone, 2012, p.281). Mae’r dyfyniad yma gan Stone, (2012)  yn esbonio os mae athro yn cymryd gormod o reolaeth ni all y plant buddio o’r profiad dysgu. Hefyd bod rhaid i’r plentyn ymrwymo yn weithredol er mwyn dysgu. Felly wrth i’r plant arwain y dysgu, maen nhw’n dewis yr hyn hoffyn nhw ei wneud, ac o ganlyniad yn derbyn profiad dysgu effeithiol.

Wrth edrych nôl at gwricwlwm Donaldson, (2015) I grynhoi, mae ef yn dweud bod plant eisiau gwersi sy’n ddiddorol ac yn ddeniadol. hefyd gwersi sy’n ymarferol o fewn a thu fas i’r ystafell dosbarth. Mae lles y plentyn a beth yr ydyn nhw eisiau yn holl bwysig o fewn y system addysg a ddylai pwrpas addysg fod i lwyddo cyflawni hyn.

cyfeiriadau:

Donaldson, G. (2015). Successful Futures. Independant review of the curriculum and assessment arrangements in wales, pp.13-21.

Gibb, N. (2015). the purpose of education. [online] gov.uk. Available at: https://www.gov.uk/government/speeches/the-purpose-of-education [Accessed 20 Nov. 2017].

Liberto, G. (2016). Child-led and interest-inspired learning, home education, learning differences and the impact of regulation. STUDENT LEARNING, CHILDHOOD & VOICES | RESEARCH ARTICLE, [online] 3(1). Available at: https://doi-org.ezproxy.cardiffmet.ac.uk/10.1080/2331186X.2016.1194734 [Accessed 22 Nov. 2017].

Maynard, T. and Chicken, S. (2010). Through a different lens: exploring Reggio Emilia in a Welsh context. Early Years, [online] 30(1), pp.29-39. Available at: https://doi.org/10.1080/09575140903443000.

Novack, G. (2005). John Dewey's theories of Education. [online] marxists. Available at: https://www.marxists.org/archive/novack/works/1960/x03.htm [Accessed 20 Nov. 2017].

Stone, J. (2012). A Vygotskian Commentary on the Reggio Emilia Approach. Contemporary Issues in Early Childhood, [online] 13(4), pp.276-289. Available at: https://doi-org.ezproxy.cardiffmet.ac.uk/10.2304/ciec.2012.13.4.276 [Accessed 23 Nov. 2017].

what's education for?. (2017). [video]. www.teachertube.com/video/whats-education-for-449608