Creadigwydd o fewn addysg

BLOG 2 – Creadigrwydd o fewn addysg

Mae gan bob plentyn y gallu ynddynt i fod yn greadigol, a gall hyn amlygu ei hun mewn sawl ffordd wahanol (Desailly, 2015). Mae rôl yr athro yn hanfodol wrth ddarparu amgylchedd diogel lle mae plentyn yn teimlo fel y gallant fynegi eu creadigrwydd, ei archwilio a deall ei arwyddocâd hefyd (Jones a Wyse, 2013).

Yn ddiweddar, ystyriwyd bod creadigrwydd yn rhan nodedig o ddatblygiad plentyn, ac mae ymchwil wedi profi bod creadigrwydd yn sgil defnyddiol ar gyfer mynegiant ac i ddeall meddyliau a theimladau eich hun, yn ogystal â rhai pobl eraill (Collard a Looney, 2014).

Fodd bynnag, nid yw creadigrwydd yn gallu digwydd heb gymorth, mae'n rhaid ei drin, a rôl yr athro / athrawes yw annog a chaniatáu amser i hynny ddigwydd gyda phob myfyriwr (Desailly, 2015).

Yn ei sgwrs TED poblogaidd, gwnaeth Ken Robinson y pwynt pwerus y bydd y rhan fwyaf o'r myfyrwyr sy'n gwneud gwaith yn eich ystafelloedd dosbarth heddiw yn mynd i mewn i rym gwaith na all unrhyw un ohonoch ei ddelweddu (Wilson, 2014). Mae'r sgwrs honno o bron i ddeng mlynedd yn ôl, felly rydym eisoes yn gwybod ei fod yn iawn a dim ond rhagdybio y bydd yn parhau i fod felly yn y blynyddoedd i ddod.

Nid oes gan ddysgu set o sgiliau penodol y gwerth yn y byd heddiw fel cafodd yn y gorffennol. Felly, mae dysgu sut i fod yn fwy creadigol (ac felly'n addasadwy) yn hanfodol - dyma beth sy'n paratoi myfyrwyr am fywyd y tu hwnt i'r ystafell ddosbarth (Wilson, 2014).

Mae ysgolion a busnesau ledled y byd yn troi at y syniad hwn. Mae'r Academia wedi dechrau darparu cyrsiau mewn creadigrwydd (GOV, 2017). Mae llawer o'r busnesau mwyaf a mwyaf llwyddiannus yn y byd bellach yn arfer y “Rheol 20%” - sef yr ymrwymiad i ganiatáu i weithwyr roi 20% o'u hamser gwaith i feddwl yn greadigol ac i archwilio syniadau newydd (Jones a Wyse, 2013).

Nid yw creadigrwydd bellach yn cael ei weld fel artistiaid a cherddorion yn unig (er nid oedd y farn honno erioed yn gywir). Mae'n sgil hanfodol i bawb feistroli (Desailly, 2015).

Pam ydy creadigrwydd mor bwysig?

Sut all athrawon ddysgu a hyrwyddo creadigrwydd fel rhan o'u harferion addysgu safonol?

1. Datblygiad trosiannol

Mae mynegiant creadigol mewn plentyn, ac mewn gwirionedd mewn oedolyn, yn aml yn cael ei gatalysu gan ymchwydd o emosiwn (Jones a Wyse, 2013).

Mae plant iau yn aml yn mynegi eu gwir emosiynau trwy chwarae: mae'n eu helpu i archwilio'r byd o'u cwmpas, ffiniau profi a chasglu tystiolaeth i wneud synnwyr o'u hamgylchedd.

Gyda phlant hŷn, gall annog creadigrwydd arwain at fynegi emosiynau a barn trwy brosiectau celf, cerddoriaeth, theatr neu unrhyw ganolfan greadigol arall. Mae'r rhai sy'n gallu mynegi eu hemosiynau fel hyn yn tueddu i fod yn hapusach ac yn rhyddach o ganlyniad (Desailly, 2015).

2. Cyfathrebu

Gellir defnyddio creadigrwydd fel offeryn i gyfathrebu ag eraill, a chael profiad gyda pherson neu bobl na fyddwn fel arall wedi cysylltu â hwy.

Mae cyfathrebu, empathi a dealltwriaeth rhwng myfyrwyr mor bwysig, felly creu amgylchedd ystafell ddosbarth lle mae digon o gyfle ar gyfer dysgu, datrys problemau grŵp, a bydd meddwl arloesol yn sicrhau bod myfyrwyr yn agor i'w gilydd, gan helpu ei gilydd a chysylltu â'i gilydd trwy brofiad creadigol (Wilson, 2014).

3. Cyfleoedd yn y dyfodol

Yn y blynyddoedd diwethaf mae'r farchnad swyddi wedi newid, lle mae person creadigol yn cael ei ffafrio i rywun sydd â set o sgiliau penodol (GOV, 2017).

Mae arloesedd a 'meddwl y tu allan i'r bocs' bellach yn rhai o'r nodweddion mwyaf dymunol mewn darpar gyflogai. Bydd ymgeiswyr sy'n gwybod sut i fod yn greadigol a gallant fynegi hyn yn hawdd fod yn ffordd o flaen y gystadleuaeth, felly mae dysgu'r sgil hon yn gynnar yn bwysig (Collard a Looney, 2014).

4. Annog amgylchedd dosbarth creadigol

Mae amgylchedd yr ystafell ddosbarth yn hynod bwysig o ran hybu creadigrwydd mewn ysgolion (Jones a Wyse, 2013). Rhaid i athrawon roi sylw i bob disgybl, i addasu eu steil dysgu i sicrhau bod pob myfyriwr yn teimlo'n hyderus y gallant fynegi eu creadigrwydd heb ofni barn neu warth.

Mae angen i bob myfyriwr deimlo fel eu materion llais unigol fel y dylai athrawon hyrwyddo trafodaeth anffurfiol, annog myfyrwyr i roi cynnig ar syniadau newydd a defnyddio cysyniadau creadigol eu hunain i ysbrydoli dysgu (Collard a Looney, 2014).

Rhaid i athrawon sicrhau eu bod yn caniatáu amser i blant fod yn greadigol, efallai trwy neilltuo awr 'greadigol' bob dydd lle gall myfyrwyr ganolbwyntio ar dasgau creadigol yn unig - gallant eu hysbrydoli â syniadau a chyflwyno cysyniadau newydd, ond hefyd yn caniatáu i'r amser hwn yn cael eu harwain gan fyfyrwyr, gan roi'r cyfle iddynt ddangos eu hathrawon lle mae eu diddordebau'n gorwedd mewn gwirionedd (Desailly, 2015).

Mae dod o hyd i ffyrdd o ganiatáu i fyfyrwyr fod yn greadigol yn hanfodol, ac mae'n ei gwneud yn ofynnol i athrawon fod yn greadigol eu hunain (GOV, 2017).

Mae'n hollbwysig bod gan blant yn yr ysgol amgylchedd dosbarth creadigol, ysgogol. Bydd amgylchedd o'r fath yn ysgogi eu meddyliau ac yn eu gwneud yn llawer gwell i ddysgwyr a meddylwyr.

Dylai amgylchedd yr ystafell ddosbarth gynnwys llawer o lyfrau, deunyddiau gweledol a gweithgareddau (Wilson, 2014). Dylai'r holl ofynion hyn gael eu hanelu at ddenu a chadw diddordeb y plentyn a hybu holi a thrafod. Mae'n amlwg, yn fy marn i, y dylai'r cyfleusterau hyn fod yn addas ar gyfer oedran a lefel y plentyn (Collard a Looney, 2014). Dyma enghreifftiau o ddosbarthiadau llawn creadigrwydd:

Os cyflwynir creadigrwydd yn llwyddiannus i mewn i ddosbarth, bydd y myfyrwyr yn elwa'n fawr ohono. Felly mae'n bwysig iawn bod hyn yn dod yn rhan hollol integredig o gwricwlwm yr ysgol, a'i hannog gan athrawon mewn dosbarthiadau o bob oed (Jones a Wyse, 2013).

Cyfeiriadau

Collard, P. and Looney, J. (2014). Nurturing Creativity in Education. European Journal of Education, 49(3), pp.348-364.

Creativitycultureeducation.org. (2010). Learning: creative approaches that raise standards. [online] Available at: http://www.creativitycultureeducation.org/wp-content/uploads/learning-creative-approaches-that-raise-standards-250.pdf [Accessed 9 Nov. 2017].

Desailly, J. (2015). Creativity in the primary classroom. 2nd ed. Los Angeles: Sage Publications.

Gov.uk. (2017). Nick Gibb: what is a good education in the 21st century? - GOV.UK. [online] Available at: https://www.gov.uk/government/speeches/what-is-a-good-education-in-the-21st-century [Accessed 5 Nov. 2017].

Jones, R. and Wyse, D. (2013). Creativity in the primary curriculum. 1st ed. Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge.

Wilson, A. (2014). Creativity in Primary Education. 3rd ed. SAGE.